در میان موادی که برای بستهبندی و به صورت ظرف یکبار مصرف تولید می‌شوند، پلی اتیلن ترفتالات که به نام پت (PET) هم شهرت دارد جایگاه خاصی را به خود اختصاص میدهد. این ماده را اغلب یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین پلیمرهای مورد استفاده برای تولید وسایل پلاستیکی به حساب میآورند که این گسترش استفاده را باید مدیون قیمت پایین، شکلدهی آسان و ویژگی‌های فنی برتر این ماده دانست.
با این ویژگیها، این ماده در سطح گسترده و برای کاربردهای مختلف به کار میرود و همین موضوع اهمیت بازیافت و بازتولید کالاهای ساخته شده از آن را دوچندان میکند. این همان موضوعی است که در این مطلب باید به آن بپردازیم و از شما دعوت میکنیم که در ادامه همراه ما باشید.
فهرست مطالب:
- روش‌های بازیافت ظروف PET
- روش‌های متداول در دنیا برای بازیافت ظروفPET
روش‌های بازیافت ظروف پت (PET)
به طور کلی دو متد استاندارد برای این کار استفاده می‌شود و چندان خبری از تنوع در متدولوژی یازیافت این محصولات نمیبینیم. این فرآیند در نهایت پرکهای PET تولید میکند که برای مصارف گوناگون مانند تولید انواع کفپوش و پوشانندههای سطحی به کار میروند. علت اینکه نمیتوان از مواد بازیافتی برای تولید مجدد ظروف استفاده کرد، این است که ناخالصیهای غیر قابل استخراج در ساختار پلی اتیلن ترفتالات بر اثر این فرآیند دچار فعل و انفعال شده و اثر منفی آنها بر ساختار PET تشدید می‌شود. بنابراین با مسائلی مانند تهرنگ نامطلوب، انعطاف بیش از حد و مقاومت حرارتی تضعیف شده روبرو میشویم که دیگر برای مصنوعات از این جنس مناسب نیست.
روش اول که به روش مکانیکی مشهور است، در ایران هم انجام می‌شود. در این روش ابتدا محصولات از این جنس از دیگر زبالهها جداسازی می‌شوند. این فرآیند به صورت دستی در منازل یا در مراکز یازیافتی صورت میگیرد. سپس باید شستشوی آنها صورت بگیرد. در واحد شستشو طی سه مرحله مرتبسازی، شست و شو و خشک کردن به کمک ادواتی مانند ترومل باید تمام آلودگیها و مواد حاضر در داخل ظرف از آن جدا شوند تا بتوان به مراحل بعدی وارد شد.
مرحله بعد خرد کردن است که یک خردکن باید ظروف را به قطعات 12 تا 18 میلیمتری تبدیل کند. این قطعات به نام پرک یا چیپس شناخته می‌شوند و حین خرد شدن ظروف و تبدیل شدن آنها به این اندازه، از پاشش آب استفاده می‌شود تا هم دمای پت پایین بماند و هم یک مرحله شستشوی دیگر را به کار بگیریم.
برخی برچسبها ممکن است همچنان به پرکها بچسبند که در مرحله بعدی با دمش هوا این برچسبها از بدنه جدا می‌شوند. در نهایت وارد مرحلهای میشویم که باید اتصالاتی مانند درب بطری که از جنس PP یا PE هستند، از پرکها سوا شوند. این فرآیند معمولاً در یک مخزن بزرگ آب سرد انجام می‌شود که در آن پرکهای PET به خاطر وزن بیشترشان به عمق رفته و قطعات جنس PP و PE روی سطح آب میمانند. در انتهای مخزن از تسمه نقالههای مخصوصی استفاده می‌شود که پرکها را به مرحله خالص سازی میبرند.
در خالصسازی به کمک دیگ بخار گرم و یک محلول مخصوص، چسبها و روفنهای باقیمانده روی پرکها از آنها جدا می‌شود. در ادامه پس از خالصسازی قطعات از شستشوی اصطکاکی بهرهبرداری می‌شود که پرکها را کاملاً تمیز میکند. در نهایت خشک کردن را داریم که با یک خشککن مخصوص انجام شده و رطوبت موجود در مجاورت پرکها را به 1% میرساند.
روش های متداول در دنیا برای بازیافت ظروف پت
جدا از روش مکانیکی، یک روش شیمیایی هم برای بازیافت این تولیدات وجود دارد. روش شیمیایی در ایران هنوز متولی بزرگی ندارد، اما در سطح جهان استفاده می‌شود. در این روش عملیات تبدیل پلیمر به مونومر یا تبدیل پلیمر به اولیگومر روی قطعات انجام می‌شود. این روش شامل فرآیند گلیکولیز (تجزیه بیهوازی گلیکوز)، متانولیز و هیدرولیز (آبکافت) می‌شود که در نتیجه آنها قطعات سازنده ظروف پت به مواد اولیه خود تبدیل می‌شوند. PETهایی که بعداً با این مواد اولیه ساخته می‌شوند به نام r-PET شناخته می‌شوند که نسبت به مواد اورجینال خواص مقاومتی ضعیف‌تری داشته و بنابراین کاربردهای محدودتری هم دارند.
مجموعه پیلسا مدت مدیدی است که در زمینه تولید انواع محصولات یک بار مصرف، به خصوص از جنس پلی اتیلن ترفتالات، فعالیت داشته است. نتیجه این سالهای طولانی فعالیت، ارائه محصولات باکیفیت، درجه یک و خو‌ش‌ساختی است که به جرئت می‌توان آنها را رقیب نمونه‌های مشابه خارجی برشمرد. با این وجود مزیت دیگر این سابقه فعالیت، اطلاع پیدا کردن از خصوصیات و ویژگی‌های مواد سازنده این محصولات مانند بحث تولید نمونه‌های بازیافتی از آنهاست. در همین راستا این مطلب در اختیار شما قرار گرفته است و امیدواریم که به این ترتیب توانسته باشیم به سوالات علاقمندان در این زمینه پاسخ درخوری بدهیم.
